اثربخشی تمرین‏های حسی-حرکتی بر مهارت‏های حرکتی، اجتماعی، تعاملی و رفتارهای قالبی در کودکان دارای اختلال های طیف اتیسم

زمینه و هدف : مشکلات حسی- حرکتی مانند حالت عضلات، مهارت های حرکتی ظریف و درشت و تعادل و یکپارچگی حرکتی، از جمله نشانه های رایج در اختلالات طیف اوتیسم است و حیطه های گوناگون زندگی کودکان دارای اختلالات طیف اوتیسم را تحت تأثیر قرار می دهد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی میزان اثربخشی تمرینات حسی- حرکتی بر بهبود مهارت های حرکتی و نشانگان اختلالات طیف اوتیسم انجام شد. مواد و روش ها: در این پژوهش نیمه تجربی، از میان کودکان دارای اختلالات طیف اوتیسم شهر تهران، دو کودک مبتلا به اختلال اوتیسم به صورت غیر تصادفی و در دسترس انتخاب شدند. با استفاده از طرح تک آزمودنی با چند خط پایه، از طریق آزمون حرکتی lincoln-oseretsky و مقیاس درجه‏بندی اوتیسم gilliam‎ (gilliam autism rating scale یا gars)، داده‏های مهارت‏های حرکتی و نشانه‏های اختلال اوتیسم جمع‏آوری گردید. پس از مشاهده ثبات نسبی در خط پایه، برنامه مداخله‏ای در هفت محور متشکل از آگاهی بدنی، برنامه‏ریزی حرکتی، یکپارچگی حرکتی دوجانبه، مهارت‏های تعادلی، هماهنگی حرکتی ظریف، مهارت‏های عملکردی بینایی و مهارت‏های حرکتی گفتاری اجرا شد. داده‏ها به سه روش تحلیل چشمی، شاخص اندازه اثر و آمار استنباطی شامل آزمون t مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج آزمون t، اندازه اثر و تحلیل چشمی حاکی از وجود تفاوت معنی دار بین شرایط خط پایه و مداخله بود. میانگین نمرات مهارت‏های حرکتی افزایش و رفتارهای قالبی کاهش یافت (050/0 > p). نتیجه گیری: نتایج نشان داد که عملکرد حرکتی و رفتارهای قالبی کودکان دارای اختلالات طیف اوتیسم به کمک تمرینات حسی- حرکتی بهبود می یابد. اگرچه این تمرینات در مهارت های ارتباطی و تعامل اجتماعی شرکت کنندگان اثربخشی معنی داری را نشان نداد